Generyczność w języku i w myśleniu. Studium kognitywne

Szczegóły produktu Seria JĘZYKOZNAWSTWO KOGNITYWNE. Studia i analizy. Tom 9 Książka stanowi próbę pogłębienia zrozumienia zjawiska desygnacji gatunkowej – poprzez uwzględnienie modelu pojęciowego – w ramach szeroko pojętego nurtu językoznawstwa kognitywnego. Do opisu zjawiska desygnacji gatunkowej autor posłużył się bogatym materiałem z języka angielskiego i polskiego wykorzystując różne metody badawcze: studium przypadku, badania korpusowe oraz eksperymentalne. Te ostatnie dotyczą np. rozumienia różnych twierdzeń generycznych przez rodzimych użytkowników języka angielskiego i polskiego. Daniel Karczewski – laureat konkursu Polskiego Towarzystwa Językoznawstwa Kognitywnego na najlepszą pracę doktorską z zakresu językoznawstwa kognitywnego, asystent w Instytucie Neofilologii Uniwersytetu w Białymstoku. Spis treści Słowo wstępne Podziękowania 1. O generyczności w kilku słowach 1.1. Wprowadzenie 1.2. Właściwości wiedzy generycznej 1.3. Testy określające generyczność 1.4. Wykładniki generyczności 1.5. Spór o prototypową konstrukcję generyczną 1.6. Zdania generyczne w ujęciu gramatyki kognitywnej 1.6.1. Ustrukturyzowany model świata (wyidealizowany model poznawczy ICM) 1.6.2. Predykacje o uogólnionej ważności (General validity predications) 1.7. Zdania generyczne w ujęciu teorii amalgamatów 1.8. Cechy istotne, akcydentalne i relewantne 1.9. Eksperyment Gelman i Tardif 2. Podejścia do desygnacji gatunkowej – przegląd perspektyw teoretycznych 2.1. Desygnacja gatunkowa a teoria amalgamatów 2.2. Polskie zdania generyczne z frazą nominalną w formie liczby pojedynczej 2.3. Integracja pojęciowa okazu i typu w zdaniach generycznych z frazą nominalną w formie liczby pojedynczej 2.4. Polskie zdania generyczne z frazą nominalną w formie liczby mnogiej w świetle badań doświadczalnych 2.5. Integracja pojęciowa okazu i typu w zdaniach generycznych z frazą nominalną w formie liczby mnogiej 2.6. Zdania generyczne i wyrażenia asekuracyjne („ogródkowe”) 2.7. Definicje i klasyfikacja wyrażeń asekuracyjnych 2.8. Stopień przynależności do kategorii 2.9. Teorie potoczne i specjalistyczne („eksperckie”) 2.10. Dwa polskie wyrażenia asekuracyjne w relacji z nazwą Polak 3. O problemach opisu zdań generycznych w ujęciu kognitywnym 3.1. O ograniczeniach formalnych podejść do zdań generycznych 3.2. Dlaczego dzieci tworzą wypowiedzi generyczne już w pierwszych latach życia? 3.3. Zdania generyczne i mechanizmy poznawcze tworzenia generalizacji 3.4. Efekt nadmiernej generalizacji generycznej 3.5. Rodzaje generalizacji generycznych 3.6. Rodzaje powiązań między kategoriami (gatunkami) i cechami Wypowiedzi generyczne o charakterze normatywnym 4. Determinanty interpretacji generycznej w świetle badań eksperymentalnych nad użyciami generycznymi 4.1. Uczestnicy badania 4.2. Materiał 4.3. Metoda 4.4. Kodowanie 4.5. Eksperyment 1: Użycia generyczne w tekście książki Zrozumieć zwierzęta 4.6. Eksperyment 2: Rozumienie użyć generycznych przez nierodzimych użytkowników języka 4.7. Eksperyment 3: Czy rodzimi użytkownicy języka angielskiego rozumieją użycia generyczne? 4.8. Omówienie wyników 4.9. Wnioski 5. Desygnacja gatunkowa na przykładzie czasopisma dla dzieci Miś – studium przypadku 5.1. Wprowadzenie 5.2. Opis badania 5.3. Poziomy referencji gatunkowej 5.4. Wykładniki generyczności 5.5. Neutralizacja opozycji liczby w zdaniach generycznych 5.5.1. Zamiana liczby pojedynczej na mnogą 5.5.2. Zamiana liczby mnogiej na pojedynczą 5.6. Dlaczego nazwy w tytułach użyte są w liczbie mnogiej? 5.7. Dlaczego kot jest mięsożercą, a komar nie przenosi malarii? Zakończenie