Neofuturzy i futuryści. Kryptohistorie polskiej awangardy

PDFDrukujE-mail
Marta Baron-Milian
Neofuturzy i futuryści. Kryptohistorie polskiej awangardy
Toruń 2023
s. 514
oprawa twarda z obwolutą
seria Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej
Szczegóły produktu Tematem książki są początki polskiej awangardy literackiej, a wraz z nimi tkwiąca w otwarciu awangardowej rewolty energia pierwszych gestów uznawanych za gesty futurystyczne. Autorka podejmuje próbę ich reinterpretacji przez pryzmat trzech głównych bohaterów monografii: Jerzego Jankowskiego, wiecznego zwiastuna futuryzmu i zanikającego pośrednika jego późniejszych losów, oraz Anatola Sterna i Aleksandra Wata, występujących tu przede wszystkim we wspólnej roli neofuturów-prymitywistów. Ich wyjątkowa działalność wymyka się narracji o awangardzie jako historii ruchów artystycznych, komplikuje i decentruje obraz awangardowych początków, prowokuje do poszukiwania nowych punktów odniesienia. Przeprowadzone przez autorkę kwerendy archiwalne, analizy materiału prasowego oraz interpretacje manifestów, tekstów poetyckich i prozatorskich umożliwiły rekonstrukcję najwcześniejszych przejawów polskiej awangardy w świetle pojęć kolektywności, peryferyjności oraz konceptu „literatury mniejszej”. Pozwoliło to uchwycić oryginalność językowych eksperymentów oraz polityczne znaczenie futurystycznych prowokacji Jankowskiego, Sterna i Wata. We wszystkich opisanych przypadkach awangarda rzuca wyzwanie większości, choć za każdym razem brzmi ono inaczej. SPIS TREŚCI: Wykaz skrótów / 11 Wstęp / 13 Część I Zanikający pośrednik. Jerzy Jankowski Rozdział 1. YY. Kryptonimy Jerzego Jankowskiego / 41 Maggi / 43 Tram / 53 Mur / 74 Rama / 84 Rozdział 2. Rozpętać burzę. Futuryzm jako akt i akcja / 91 Prolog / 91 Ekspozycja: Burza przed burzą / 93 Akcja: W czas nawałnicy / 101 Antrakt: Nieznane warjanty: „Burzy” / 118 Kulminacja: Spłon lotnika / 128 Epilog: epitafia i nekrologi / 141 Rozdział 3. F24. Tajemnicza formuła futuryzmu / 149 „Prosty, graficzny znak F” / 151 Bez śladu / 154 Z innej beczki / 156 Przyszłość, która się dzieli / 162 Objawienie w Jamie / 165 Rozdział 4. zanikający pośrednik / 173 Co widać w świetle Reflektorów? / 174 „Mediumiczne” stadium futuryzmu / 179 Część II Neofuturzy. Ku literaturze mniejszej Rozdział 1. Tak, czyli inaczej / 189 Śmig i spłon / 191 Gloria na końcu tęczy / 198 „Taka feeria obrzydzenia…” / 207 Rozdział 2. GGAgi albo pieśni GGAgatków / 221 „Aj-waj-tol Stern i S-ka” / 223 Gęsia droga dowcipu / 234 Między zwidami / 244 Mandarynka dla Aleksandra Wata / 253 To nie jest arka… / 258 To są niebieskie pięty… / 269 Rozdział 3. Neofuturzy. Ku literaturze mniejszej / 279 Oś krystaliczna / 279 Poeci minoryci / 284 Mniejszy użytek z języka / 290 Prymitywiści do narodów / 299 Rżoryk i śpiew / 307 „Nonsens jest dynamitem” / 319 Rozdział 4. Mśc. Ku literaturze metamorficznej / 323 Przemianowania i metamorfozy / 326 Namo! panik / 330 Własny język obcy / 335 Dotknąć płomieniem / 337 Mśc. Romans destrukcyjny / 341 Część III Futuryzm płodny i bezpłodny Rozdział 1. Rewolta poronna. O płodności i płodzeńu Aleksandra Wata / 351 Para nie do pary / 356 Paralele albo rewolucyjni poeci chodzą parami / 365 Parateksty albo zagadka Dawida Burluka / 372 Parodia, odium, oda, dada / 383 Parabaza. „Oczko” i brzuch / 388 Rozdział 2. Oda do brzucha-cha. Prokreacja i kooperacja / 393 Gdzie jest życie? / 398 Podział reprodukcyjnej pracy / 401 Płodność politycznie uwikłana / 405 Brzuchate miasto i wieś / 412 Immunizacja i komunizacja / 423 Zakończenie / 429 Podziękowania / 439 Bibliografia / 441 Spis ilustracji / 463 Nota bibliograficzna / 465 Summary / 467 Indeks osób / 485

Opinie

Brak jeszcze ocen - dodaj pierwszą.