Historia sztuki Mariana Sokołowskiego

Szczegóły produktu Seria ARS VETUS ET NOVA. Tom XL Książka jest kompleksową rekonstrukcją paradygmatu historii sztuki uprawianej przez jej pierwszego profesora akademickiego – Mariana Sokołowskiego. Autorka odchodzi od biograficzno-faktograficznego uprawiania historii dyscypliny, próbując jednocześnie wskazać na możliwości interpretacyjnego wykorzystania nie tylko źródeł archiwalnych, publikacji, ale również tzw. cichych dyskursów. Podzielona na trzy duże części publikacja porzuca również utarte schematy myślenia o początkach historii sztuki w Polsce i na świecie, wpisując ją na powrót w sferę głębokiego kulturowego i społecznego zaangażowania. Za punkt wyjścia dla książki autorka przyjęła obecną w XIX-wiecznej historiografii artystycznej metaforę ogrodu sztuki i roślin/artefaktów pielęgnowanych i poznawanych przez historyka sztuki. Dlatego część pierwsza publikacji przedstawia w sposób wyczerpujący zagadnienia badań nad pojedynczym dziełem sztuki, starając się rozwikłać skomplikowaną sieć zależności od niemieckiej historii sztuki i przewartościowując podkreślane dotychczas związki historii sztuki Mariana Sokołowskiego ze środowiskiem wiedeński. Zawiera również obszerne studium dotyczące mediów wykorzystywanych w dydaktyce historiografii artystycznej oraz esej dotyczący znaczenia ich wyboru dla paradygmatu naukowego. W części drugiej czytelnik znajdzie analizę teorii historycznego rozwoju form artystycznych, przeprowadzoną na podstawie badań tekstów, wyborów dydaktycznych oraz dyskursu muzealnego. Część trzecia podsumowuje rolę historii sztuki w życiu społecznym i specyficznym rodzaju samoedukacji, czerpanej z niemieckiego pojęcie Bildung. Autorka jest historykiem sztuki oraz absolwentką filozofii. Obecnie zawodowo związana jest z Instytutem Historii Sztuki UJ. W zakres jej zainteresowań od wchodzi teoria i filozofia sztuki, metodologia historii sztuki, sposoby prezentacji i reprodukcji dzieł sztuki i ich konsekwencje ontologiczne i epistemologiczne. Spis treści WPROWADZENIE Stan badań – jeden człowiek, jedna dyscyplina? Dlaczego (dzisiaj) Sokołowski? Znaczenie badań początków dyscypliny „Jak” Sokołowski? Problemy postawy metodologicznej w badaniach nad historią historii sztuki Życie i historia sztuki – kalendarium 1858–1868 Paryż 1868–1872 Wiedeń 1873–1911 Kraków Część I „NAUKOWOŚĆ” HISTORII SZTUKI Rozdział I Rośliny w ogrodzie. Między kontekstualną a skoncentrowaną na obiekcie historią sztuki – historia kultury i powszechna historia sztuki Roślina i ogród. „Malowanie obrazu” Marian Sokołowski i powszechna historia sztuki Autonomia sztuki? Rozdział II Historia sztuki jako „Wissenschaft”: naukowość a domysły i marzenia. Aksjologia Rozdział III Dzieło sztuki jako przedmiot doświadczenia i obiekt biologiczny. Ze struktury Gabinetu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego jako wissenschaftlicher Apparatus Zabytek i reprodukcja – odlewy gipsowe, grafika, fotografie i rysunek ręczny. Taksonomia czy morfologia sztuki? Rozdział IV Układanka metody: analiza formalna vs. stosunek do źródeł historycznych. Ikonografia i intuicje ikonologiczne Dzieło i źródło: relacja analiz źródłowych i historyczno-artystycznych „Autopsja” „Protostrukturalizm” i „ikonologia” Część II HISTORYCZNA TEORIA ROZWOJU SZTUKI Rozdział V Łączność i odmienność – znaczenie struktury w historii sztuki Mariana Sokołowskiego Porządek rzeczy – dyskurs muzeum Rozdział VI Dlaczego poganie nie umieli rzeźbić? Sztuka „podług nieba i zwyczaju” Psychologizacja rozwoju stylistycznego Kolory i kształty polskości – podług nieba i zwyczaju polskiego My, ludzie Zachodu (die Westliche): wyłączenie z łańcucha – casus sztuki ruskiej Część III HISTORIA „AGRO-KULTURY” Rozdział VII Historia sztuki jako kultywacja rodzimego Kulturlandschaftu Historia sztuki jako przewodniczka dla artystów Rozdział VIII Historia sztuki jako Bildung ZAKOŃCZENIE BIBLIOGRAFIA SPIS PUBLIKACJI MARIANA SOKOŁOWSKIEGO INDEKS NAZWISK SUMMARY