Spór o redukcjonizm w medycynie. Studium filozoficzne i metodologiczne

Szczegóły produktu Książka przedstawia analizę problemu redukcjonizmu w medycynie z perspektywy filozofii nauki. Wskazuje na umiarkowany antyredukcjonizm jako stanowisko najbardziej wartościowe poznawczo w stosowanych naukach medycznych. Celem pracy jest również prześledzenie, jak filozoficzne debaty dotyczące wspominanego zagadnienia łączą się, jawnie lub niejawnie, z praktyczną nauką medyczną – w tym ze szczegółowymi dyrektywami metodologicznymi i z definiowaniem zdrowia. W książce proponuje się rozróżnienia na dwa paradygmaty medycyny: redukcjonistyczny i systemowo-holistyczny, u podstaw których leżą zarówno odmienne, jak i pewne wspólne założenia filozoficzno-metodologiczne. Wielu filozofów medycyny z rozmaitych przyczyn zdecydowanie odrzuca redukcjonizm. Przyjęta w monografii koncepcja umiarkowanego antyredukcjonizmu oraz różnych paradygmatu w naukach medycznych wiedzie jednak do możliwości łączenia badań prowadzonych według założeń redukcjonizmu z medycyną holistyczno-systemową. Aby taka integracja była możliwa, konieczne jest rozwiązanie problemu relacji międzypoziomowej – związku zdarzeń poziomu molekularnego z poziomem tkankowym, osobowym, społecznym itd. Wydaje się, że postawa umiarkowanego antyredukcjonizmu pozwala trafnie zdefiniować podstawowy cel medycyny – zdrowie, które okazuje się bardzo trudne do teoretycznego ujęcia jedynie w odniesieniu do założeń redukcjonistów. SPIS TREŚCI: Wprowadzenie / 9 Rozdział 1. Charakterystyka metodologiczna wiedzy medycznej / 15 1.1. Specyfika rozważań metodologicznych nad medycyną / 15 1.2. Medycyna jako nauka stosowana / 18 1.3. Cztery wymiary wiedzy medycznej / 19 1.4. Redukcjonizm i antyredukcjonizm w medycynie / 27 1.5. Eksperymentalny aspekt badań klinicznych / 29 1.6. Wyjaśnianie medyczne / 35 Rozdział 2. Spór o redukcjonizm w filozofii nauki w kontekście rozwoju nauk medycznych / 55 2.1. Zdrowie kartezjańskiego ciała-maszyny (Lisa Shapiro) / 55 2.2. Samoorganizujący się organizm Georga E. Stahla (Andrzej Bednarczyk) / 63 2.3. Płaszczyzny sporu redukcjonistów z antyredukcjonistami / 68 2.4. Rekonstrukcja stanowiska redukcjonizmu metodologicznego / 75 2.5. Krytyka redukcjonizmu w filozofii nauki i filozofii biologii / 88 Rozdział 3. Przegląd wybranych stanowisk w sporze o redukcjonizm w medycynie / 123 3.1. Fritjofa Capry krytyka założeń redukcjonistycznego modelu medycznego i rekonstrukcja założeń medycyny systemowej / 123 3.2. Koncepcja medycyny adaptacyjnej i redukcjonistycznej Kazimierza Szewczyka / 133 3.3. Koncepcja modelu biomedycznego i modelu aksjomedycznego Zbigniewa Szawarskiego / 141 3.4. Model biomedyczny oraz translacja socjobiologiczna Mildred Blaxter / 144 Rozdział 4. Redukcjonistyczny styl myślenia w biomedycynie / 151 4.1. Uprzywilejowanie języka fizykalnego i mikroredukcja w medycynie / 151 4.2. Redukcjonizm metodologiczny w praktyce klinicznej / 155 4.3. Biostatystyczny model zdrowia / 163 4.4. Model biostatystyczny a redukcjonizm / 180 Rozdział 5. Systemowy styl myślenia w medycynie / 187 5.1. Ogólna teoria systemów i biologia systemów (Leroy Hood, Albert l. Barabási) / 187 5.2. Podejście systemowe w praktyce klinicznej / 221 5.3. Holistyczne ujęcie zdrowia / 239 Rozdział 6. Stanowisko umiarkowanego antyredukcjonizmu w sporze o redukcjonizm w medycynie / 271 6.1. Zagadnienie niezgodności perspektywy redukcjonistycznej i systemowej / 272 6.2. Wspólne podstawy redukcjonizmu i antyredukcjonizmu w medycynie / 275 6.3. Stanowisko umiarkowanego antyredukcjonizmu jako płaszczyzna integracji odmiennych postaw metodologicznych w medycynie / 289 Zakończenie / 317 Bibliografia / 321 Spis ilustracji / 333 Summary / 335 Indeks osobowy / 337