Nomadyczna Europa. Poststrukturalistyczne granice europejskiego uniwersalizmu

Szczegóły produktu O idei Europy tradycyjnie myślano w kategoriach pokonywania granic. Tak jak mityczna księżniczka nosząca jej imię, Europa miała być nomadką – tworzyć się dzięki nieustannej wędrówce. Jednocześnie miała być ona nośnikiem uniwersalizmu – obietnicy powszechnego postępu, która stopniowo ziści się w planetarnych ramach. Zburzenie muru berlińskiego i wejście w kolejną fazę integracji kontynentu raz jeszcze zrodziły nadzieje na kosmopolityczną Europę. Po upływie 30 lat nie zostało z nich zbyt wiele. Dziś granice stanowią raczej świadectwo impasu europejskiego uniwersalizmu niż chwilową barierę na drodze do jego realizacji. Dramat uchodźców tonących w Morzu Śródziemnym, rozbudowa strzeżonej „twierdzy Europa” czy odradzające się egoizmy narodowe to tylko najbardziej jaskrawe przykłady odwrotu ku partykularyzmom. Czy zatem Europa definitywnie odstąpiła od swej misji? W kontrze do nastroju przepełnionego pesymizmem książka śledzi wyłanianie się konturów nowej Europy, a właściwie – wielu Europ na raz. Niemożliwość wypracowania formy politycznej, porowatość i niestabilność granic zostają potraktowane nie jako przejaw zmierzchu, lecz jako źródło żywotności Europy. O ile stary europejski uniwersalizm polegał na przesuwaniu horyzontów i przezwyciężaniu partykularyzmów, o tyle współcześnie granice stają się przestrzeniami spotkania z Innością, zewnętrzem, różnicą, które wzywają Europę do wymyślenia się na nowo. Książka eksploruje nowe ścieżki dla Europy w ślad za poststrukturalistycznymi myślicielami. Konfrontując się z aktualnym wyzwaniem migracji, historią idei europejskiej i współczesnymi debatami nad potrzebą odnowy uniwersalizmu, Nomadyczna Europa stawia sobie za cel odblokowanie naszej wspólnej wyobraźni politycznej. SPIS TREŚCI: Przedmowa / 7 Wstęp. Co po kryzysie europejskiego uniwersalizmu? / 19 Filozofia, Europa, kryzys / 21 Poststrukturalizm i niestabilne uniwersalności / 24 Polityczność poststrukturalizmu / 31 Transgresja uniwersalizmu / 38 Przewodnik po nomadycznej Europie / 41 Część 1. Granica / 45 Nomadyczne granice. Popękana kartografia Europy / 48 Kryzys granic europejskiego uniwersalizmu / 57 Płaski świat czy nowe mury? Ku poststrukturalistycznym teoriom granic i transgresji / 63 Biopolityka. Wytwarzanie granic, życia i śmierci / 82 Dekonstrukcja. Granica, która wypada z zawiasów / 96 Autonomia migracji. Transgresja przed granicą / 118 Kinopolityka. Granica jako ciągła transgresja / 154 Wrogościnna immunologia. Granice odporności / 179 Część 2. Europa / 195 Europa, transgresja, (krypto)uniwersalizm / 200 Porwanie i udomowienie Europy / 211 Europa – od funkcjonariuszki do heretyczki dziejów / 225 Europa – od osiadłej do nomadycznej geofilozofii / 278 Terminale europejskości / 296 Nomadologia Europy / 330 Część 3. Uniwersalizm / 391 Hegemoniczne wiązanie uniwersalizmu / 395 Performatywne ucieranie uniwersalizmu / 409 Zdarzeniowe ustanawianie uniwersalizmu / 417 Mesjańskie odwołanie uniwersalizmu / 439 Prowincjonalizowanie uniwersalizmu / 449 Pluralizowanie uniwersalizmu / 465 Uwspólnianie uniwersalizmu / 486 Zamiast klamry. Niedomknięty europejski uniwersalizm / 515 Ilustracje / 523 Bibliografia / 539 Summary / 573 Indeks osób / 579