Konwencje. Stereotypy. Złudzenia. Relacje kobiet i mężczyzn w prozie Josepha Conrada

Szczegóły produktu Dla przyzwyczajonego do ustalonych ról obyczajowych polskiego szlachcica, jakim pozostał w dużej mierze Conrad, ambicje emancypacyjne kobiet musiały być dużym wyzwaniem. Choć miał świadomość nieuchronności zmian, obawiał się ich. Dowodem jest nasycona ironią narracja Gry losu i obecna w powieści wyraźna krytyczna rezerwa wobec feminizmu. Podobny dystans zachowuje narrator wobec postawy życiowej Winnie Verloc (Tajny agent) i dokonanego przez nią zabójstwa. Fragment Joseph Conrad wprowadza do swych utworów m.in. konwencję femme fatale, będącą literackim odpowiednikiem mizoginicznych poglądów epoki. Jednocześnie na sposób przedstawienia przez niego relacji między kobietami a mężczyznami miała także wpływ pełna sprzeczności postawa pisarza wobec świata i ludzkiej natury. Trwało w nim nieustanne napięcie między afirmacją a sceptycyzmem. Udziela się ono również bohaterom, utrudniając im wzajemne porozumienie. Światy kobiet i mężczyzn są odmienne, dalekie od siebie. Miłosne oczarowanie okazuje się być tylko złudzeniem. Uświadamia bohaterom dzielącą ich przepaść i pogłębia samotność. SPIS TREŚCI PRZEDMOWA WSTĘP ROZDZIAŁ I Zderzenie przeciwieństw 1. Kobiecy i męski idealizm 2. Pozytywny potencjał kobiet wobec sceptycyzmu mężczyzn 3. Społeczne wykluczenie 4. Wokół płci 5. Doświadczenie braku 6. Wobec feminizmu 7. Na tropie mizoginizmu 8. Projekt męskiej fantazji 9. Obawa przed żywiołem kobiecości ROZDZIAŁ II Presja nowoczesności 1. Mit szlacheckiego dworu 2. Cena postępu 3. Zapowiedź wielkich zmian 4. Pozycja kobiet w społeczeństwie XIX wieku 5. Ruch emancypacji kobiet 6. Literatura wobec zagadnień społecznych 7. Literackie inspiracje Josepha Conrada. Stosunek do kultury popularnej 8. Utracona jedność świata 9. Koncepcja historii ROZDZIAŁ III “Muszę wytrwać w tym co robię, aby nie dać się zmorom” 1. Doświadczenie dzieciństwa 2. Wśród kobiet 3. Apollo Korzeniowski 4. Okres marsylski 5. Stracone złudzenia 6. Conradowskie widzenie świata Pesymizm Stosunek do religii Sceptycyzm poznawczy 7. Melancholia i depresja a praca twórcza ROZDZIAŁ IV Wobec konwencji 1. Doświadczenie przemocy Poza prawem Oddanie idei 2. Źródła niepowodzeń miłosnych Namiętność w cieniu śmierci Brzemię utraty 3. Ubóstwienie kobiet jako substytut erotyzmu Ambiwalentna postawa mężczyzn 4. W pułapce – obraz związków małżeńskich Przypadek państwa Fyne (Gra losu) Pod presją obyczajowości epoki (Powrót) Gra pozorów - Winnie Verloc i Adolf Verloc (Tajny agent) Moralność wspólnoty - Susan i Jean Pierre Bacadou (Idioci) Małżeństwo Davidsonów ( Dla dolarów) Peter Willems i Joanna Hudig ( Wyrzutek) Małżeństwo kapitana McWhirra (Tajfun) Schomberg i jego żona (Zwycięstwo) Dolores i Jose Ortega (Siostry) Rodzina kapitana Hermanna (Falk) 5. Gra konwencjami Tradycja sentymentalno – rycerska Sztafaż melodramatyczny W kostiumie miłości dworskiej Motywy antyczne w sceptycznym oglądzie Estetyzacja ROZDZIAŁ V Zjawisko emancypacji kobiet w utworach Conrada Stosunek pisarza do feminizmu i płci 1. Męski sąd na kobiecą naturą 2. Mizoginizm w literaturze epoki: Sacher – Masoch, Sienkiewicz, Conrad, Żeromski Praktyczne i pozbawione skrupułów 3. Formy wykluczenia kobiet Skolonizowanie domowej przestrzeni Stygmatyzacja przez milczenie 4. Pułapki kobiecości Pragnienie wolności czy akt rozpaczy? Daremność ofiary 5. Społeczny kontekst utworów Wobec emancypacji Echo teorii Cezarego Lombroso Obraz “domowego ogniska” 6. Seksualność conradowskich bohaterów Felicja Moorspom - “kobieta anIoł” (Plantator z Malaty) Jones, Ricardo, Heyst (Zwycięstwo) Jim i Dain Waris; Jim i Tamb'Itam (Lord Jim) Alicja Jacobus i kapitan europejskiej floty (Uśmiech fortuny) Flora de Barral i Zoo Fyne (Gra losu) Zmącona tożsamość Płeć a dostęp do wiedzy ROZDZIAŁ VI Między romantyzmem a modernizmem 1. Przezwyciężanie idiomu polskiego romantyzmu 2. Modernistyczne oblicze Conrada 3. Modernistyczna strategia narracyjna 4. Tragizm istnienia 5. Ironia tragiczna 6. Tropy egzystencjalne – w pułapce absurdu Podsumowanie Bibliografia Indeks nazwisk